زکریا تامر اسمی شناخته شده در ادبیات عرب است، هرچند برای ما ایرانیها هنوز به قدر کافی معروف نیست. دلیلش هم طبیعتا این است که آثارش ترجمه و معرفی نشدهاند. ضمن اینکه به نظر میرسد ادبیات عرب به اندازه سایر آثار خارجی و ترجمهای دیگر، از طرف مخاطب مورد استقبال قرار نمیگیرد. حالا و به واسطه ترجمه غلامرضا امامی این فرصت پیش آمده که ایرانیها بیشتر تامر را بشناسند. در اینجا کمی بیشتر درباره کتاب «رعد» صحبت میکنیم.
داستان «رعد»
کتاب «رعد» مجموعهای است از داستانهای بسیار کوتاه از زکریا تامر. داستانهای این کتاب چیزی متفاوت از کارهای کلاسیکاند؛ فضایی سوررئالی و استفاده از جریان سیال ذهن از ویژگیها بارز این مجموعه و قلم این نویسنده عرب است. چیزی که کار او را با سایر کارهای سوررئال متفاوت میکند، سعی در قصهگویی است؛ این موضوع شاید هم به اصالت نویسنده برمیگردد؛ اگر شرق آسیاییها بیشتر دوستدار تصویر هستند، غرب آسیاییها بیشتر با قصه همراه میشوند.
شما در کارهای دیگر نویسندههای این سبک کمتر شاهد این شکل از داستان هستید و بیشتر با «فضا» درگیر میشوید تا با خود داستان یا همان قصه. در کتاب «رعد» با اینکه کارها بسیار کوتاه هستند (در حد دو سه صفحه) اما عمیقاند و مخاطب نمیتواند بعد از تمام شدن داستان به سرعت برود سراغ داستان بعدی. این همان خاصیت داستانک است که ذهن خواننده را درگیر میکند و مخاطبش را به فکر میاندازد.
به طور معمول برای آنکه ادبیات کشوری مورد توجه قرار بگیرد لازم است تا دستکم یک اثر از آن کشور تاثیرگذار و پرفروش شود. این روزها شعرهای بسیاری از شاعران عرب، به ویژه از محمود درویش در فضای مجازی میبینیم. شاید کتاب «رعد» بتواند مخاطب ایرانی را با ادبیات داستانی عرب بیشتر آشنا کند.
زکریا تامر
به لطف مترجمی باسابقه مثل غلامرضا امامی، امسال کارهای این نویسنده سوریهای روبروی ما قرار گرفته و این فرصت را داریم تا بیشتر و بیشتر از او بخوانیم و بهتر بشناسیمش. همانطور که در مقدمه کتاب «رعد» آمده، «زکریا تامر» نویسنده جهان عرب در سال ۱۹۳۱ در دمشق متولد شد و حالا ساکن آکسفورد است. او از سال ۱۹۵۷ نوشتن داستان کوتاه را آغاز کرد و برای مدتی مدیر دایره نشر در وزارت فرهنگ سوریه شد و پس از آن سردبیر مجلههایی مانند «الموقف العربی»، «المعرفه» و همچنین مجلهای برای کودکان شد. او تا به حال جایزههای مختلفی در حوزه داستان دریافت کرده از جمله جایزه محمود درویش، برای آزادی و خلاقیت.
غلامرضا امامی
غلامرضا امامی مترجم باسابقه کشورمان، آثاری از ادبیات عرب را به فارسی برگردانده؛ از جمله کارهای غسان کنفانی، نویسنده و روزنامهنگار فلسطینی. کتابهایی نظیر «قصهها» و «قندیل کوچک». او چندین کتاب برای کودکان و نوجوانان نوشته است و همچنین برای این رده سنی آثاری را ترجمه کرده. به همین دلیل نویسنده و مترجم کودک و نوجوان نیز شناخته میشود. امامی داستان معروف پینوکیو را برای اولین بار از زبان اصلی به فارسی برگردانده. از این موضوع که بگذریم، ترجمه امامی از کتاب «رعد» بسیار روان است. ضمن اینکه میتوان گفت زکریا تامر دوست اوست و در ابتدای این اثر هم یادداشتی از او برای غلامرضا امامی منتشر شده.
بخشی از کتاب «رعد»
قاضی گفت: «گفتههای شاهدان ثابت کرد که اشعار عمر خیام نه تنها دعوت آشکار مردم به سوی شراب، بلکه دعوتی است که منجر به وارد کردن کالاهای بیگانه میشود. طرح مرموز و مشکوکی است که هدف آن برانگیختن آشوب است. گفتههای شاهدان ثابت کرد که عمر خیام با غم همکاری میکند؛ غمی که برای محکمه، روشن شده است که یکی از جاسوسان ستون پنجم به شمار میآید. آن را دشمنان ما به منظور برهم زدن امنیت و رواج تشویش به خدمت گرفتهاند.
کتاب | رعد |
نویسنده | زکریا تامر |
مترجم | غلامرضا امامی |
ناشر | مروارید |